Historie De Schakel

Jaargang 50

Inderdaad, jaargang 50. De omslag van deze Schakel laat aan duidelijkheid niets te wensen over. We zijn aan onze 50ste jaargang begonnen. Enkele jaren geleden blikten wij al terug op het begin van de huidige Schakel. Het begon financieel met een storting van een gift van B. Smit op 3 januari 1962. Een rondgang door het dorp leverde het mooie bedrag op van fl. 188,13 en op 18 mei 1962 werden de eerste Schakels per post verzonden: kosten fl. 2,98. De Schakel van mei 1962 was een uitgave van het toenmalige missiecomité bestaande uit Jo Dullens, Frans Fiddelers, Ton van Helden en meester S. Jessen met pastoor Flecken als geestelijk adviseur. De Schakel was een vervolg op de Schakel in de periode dat “onze jongens” in Indië, het huidig Indonesië, vertoefden om hun militaire dienstplicht te vervullen. De nieuwe Schakel kreeg als doel om contacten te onderhouden met de Dieterse missionarissen en hen financieel te ondersteunen. Het missiecomité wist zich bij haar taak ondersteund door een aantal medewerkers. De redactie bestond uit G. van den Bergh, G. Schreuders en H. Mostard, de tekeningen kwamen voor rekening van W. van de Bergh, typografisch vormgever was J. Meuffels en het stencilwerk werd verricht door kapelaan Martens te Susteren. Het formaat was iets groter dan de helft van een A4 pagina.

De Schakel werd huis aan huis tegen contante betaling verkocht, enerzijds een karwei waar behoorlijk wat tijd in ging zitten, anderzijds goed voor de onderlinge contacten, de versteviging van de band met de Schakel en -niet te vergeten- de vulling van de nieuwsrubriek. Werkelijk, niets bleef in die tijd onopgemerkt maar vermelding in de Schakel was toen al evenals nu onderworpen aan ongeschreven regels met het oog op de privacy van de inwoners. Op 23 mei wordt de eerste opbrengst, een bedrag van fl. 350,--, op de bankrekening van de Schakel gestort.

De ondersteuning van de missionarissen bestond uit de toezending van de Schakel en vanaf oktober 1962 uit de toezending van kerstpakketten. In februari 1965 ontvangt pater Jac van Helden een bijdrage van de Schakel van fl. 2.000,-- en in september 1967 krijgen de paters Leo en Willie Meuffels eveneens elk fl. 2.000,--. De verzending van kerstpakketten wordt in 1970 beëindigd en vervangen door overboeking van een bedrag in contanten; de kerstpakketten kwamen ofwel niet ofwel slechts ten dele aan. Bovendien werden de verzendkosten te duur.

Vanaf 1971 krijgen Jac van Helden en Leo Meuffels jaarlijks grotere bijdragen dan het gebruikelijke kerstpakket in contanten; voor Jac van Helden kwam daar helaas een vroegtijdig einde aan door zijn overlijden in april 1974, slechts 45 jaar oud.
In 1973 verschijnt ook de naam van pater Bohnen in de boeken; hij is vanaf mei 1973 als het ware door de Schakel geadopteerd als Dieterse missionaris.
Bijzonder was de inzet van de Schakel, met name van toenmalig voorzitter Jo Dullens, eind 1973/ begin 1974, voor een buswachthuisje aan de Maaseikerweg.
Dat kwam er na enig duw- en trekwerk met bijdragen van de EBAD en de gemeente Susteren. De toen nog talrijke passagiers konden droog op hun bus wachten.

Omdat er steeds grotere bedragen in De Schakel omgingen en ook omwille van de continuïteit wordt besloten de activiteiten van De Schakel onder te brengen in een rechtspersoon; op 2 mei 1974 passeert voor notaris Piek te Susteren de oprichtingsakte van Stichting De Schakel Dieteren. Jo Dullens wordt de eerste voorzitter van deze stichting, Wil Wauben secretaris en André Filott penningmeester.
In oktober 1974 wordt het 12½ jarig bestaan gevierd in zaal Esser en de opbrengst hiervan komt ten goede van de missies van Jac van Helden z.g., Leo Meuffels en Laurens Bohnen. Ook wordt een gedenkplaat voor Jac van Helden hieruit bekostigd.

Met het toenemen van de inflatie neemt ook de hoogte en de frequentie van de bijdrage aan de missionarissen toe. In 1974 was dat nog fl. 1500,--, in 1976 fl. 2.000,-- en in 1977 fl. 3.000,-- . Een Aktie voor pater Leo Meuffels levert in 1977 een bedrag op van fl. 8.000,--. Wie had aan zo’n bedragen kunnen denken bij de start van de Schakel in 1962.

Het bestuur van De Schakel vergaderde in die jaren bij toerbeurt in de cafés, die Dieteren toen nog rijk was. Café Esser, de Bokkestal, de Koppel, Awt Deetere c.q. het (Internationaal) Trefpunt. Het waren vergaderingen waarin heel wat besproken werd en die soms behoorlijk uitliepen. En door deze en gene werd er behoorlijk navergaderd. Maar vooral de vergaderingen, waarin onze missionarissen aanwezig waren, zijn in het geheugen blijven hangen. Zeker als een begenadigd causeur als Jac van Helden ons vertelde wat hij allemaal meemaakte in het toch wat mysterieuze Ethiopië. De missionaire geest werd tijdens zo’n vergaderingen behoorlijk aangewakkerd, hetgeen zijn weerslag vond in artikelen in De Schakel en in latere acties ten behoeve van de missiegebieden.

Expansie de Schakel

Het jaar 1979 werd uitgeroepen tot het jaar van het kind.
Jo Dullens kwam met het idee daar op in te haken geïnspireerd door de zorg voor onderwijs en voeding door pater Bohnen op Haïti. Deze laatste was daar meteen voor te vinden. Een persoonlijke adoptieactie werd op touw gezet en na een aarzelende start bleek deze vorm van steun zeer goed aan te slaan. Dankzij een stuk publiciteit in de kranten wisten alras veel donateurs van buiten Dieteren de weg naar de Schakel te vinden voor de persoonlijke adoptie van een kind op Haïti of in Brazilië. In 1980 wordt in het kader van de adoptieactie een bedrag van fl. 18.500 ter beschikking gesteld van de paters Bohnen en Meuffels; in 1985 is dat bedrag al gegroeid naar fl. 37.000. En dat los van incidentele acties zoals die voor het mager patertje ( Leo Meuffels) in 1982, welke ruim fl. 16.000 opbracht. Het behoeft geen betoog dat beide missionarissen bijzonder blij waren met deze enorme steun vanuit het thuisfront en dat ook met nadruk lieten blijken wanneer zij met vakantie naar Dieteren kwamen.

Vanaf 1982 kunnen we voor een stuk historie ook terugvallen op getypte notulen. In juni 1982 overhandigde Jo Dullens de voorzittershamer aan Wil Wauben, werd André Filott secretaris en Miel Vandewal penningmeester. In datzelfde jaar wordt bij gelegenheid van het 20 jarig bestaan besloten tot heruitgave van de Indië-Schakel.

In mei 1984 wordt een voorlichting- en discussieavond gehouden over de adoptieactie. Niet veel later, in juli 1984 bereikt ons het bericht dat pater Leo Meuffels om gezondheidsredenen niet meer teruggaat naar Brazilië. Meteen rijst de vraag: hoe moet dat nu verder met de steun aan zijn missie in Brazilië. Na een gesprek met een in Brazilië werkzame collega van pater Meuffels wordt besloten de persoonlijke adoptie af te bouwen en te vervangen door een projectadoptie.

In 1985 krijgen wij het verzoek om bij te dragen in de kosten van de verpleegsteropleiding in Ierland van Genetti uit de missie van wijlen pater Jac van Helden in Ethiopië. Besloten wordt daarin voor de helft te participeren voor de duur van de opleiding. Eveneens in 1985 wordt besloten medewerking te verlenen aan de verkoop het oorlogsboek ’ Susteren schrijft geschiedenis’ van de hand van Evert en Piet Zits en de meeropbrengst hiervan te bestemmen voor de missie van Jac van Helden in Ethiopië.

Het 25 jarig jubileum van de Schakel werpt zijn schaduw vooruit. Een werkgroep gaat aan de slag om de viering hiervan voor te bereiden en mede dankzij een gedegen voorbereiding wordt in oktober 1986 een geslaagde en goed bezocht jubileumavond gehouden.
Eveneens in 1986 weet pater Bohnen onder meer het Cobbenhagencollege in Heerlen en de Stichting Operatie aan de Kerken te bewegen zijn werk op Haïti te steunen en ontvangt hij van deze via De Schakel substantiële bedragen voor zijn missie aldaar.

In september 1987 is er een ingelaste Schakelvergadering met pater Piet Janssen, de opvolger van Jac van Helden in zijn missie in Addo en Dembidollo in Ethiopië.

Genetti hoopt haar studie in Ierland binnenkort af te ronden en het zou bijzonder prettig zijn als zij in Addo zou kunnen werken in een goed ingerichte kliniek.
Besloten wordt de opbrengst van de oorlogsboeken Susteren schrijft geschiedenis, van het boek Spotjes op dieren en van een Ethiopië actie, samen fl. 30.000 , te bestemmen voor de inrichting van de kliniek.
Op 12 maart 1988 zijn pater Piet Janssen en Genetti aanwezig tijdens de H. Mis met na afloop een receptie i.v.m. de afronding van de verpleegstersopleiding. Piet Janssen krijgt cheques en contanten mee tot een bedrag van fl. 87.000 ! De donaties in boekjaar 26 liepen op tot het ongekend hoge bedrag van fl. 161.000, een bedrag dat niet meer geëvenaard zou worden. Na zo’n eclatant resultaat is er meestal een terugval, zo ook bij de Schakel zij het zeer geleidelijk en om verklaarbare redenen.

De omslag
In de jaren 1989 tot en met 1993 worden er nog bedragen bijeengebracht en doorgesluisd naar Addo voor de kliniek en een onderwijsproject maar door het uitblijven van geregelde en actuele informatie uit de eerste hand verflauwt de aandacht voor Ethiopië. Datzelfde lot treft de missie van pater Leo Meuffels in Brazilië maar met vertraging. Nog heel wat jaren blijft er steun van trouwe donateurs komen maar na zijn overlijden in september 1994 verdwijnt zijn missiegebied geheel uit beeld. Uit het oog, uit het hart, zo blijkt eens te meer. Alleen Haïti blijft nog over als missiegebied en daar wil het bestuur bij de uitvoering van haar doelstelling steun aan ontwikkelingsgebieden niet van afhankelijk zijn. Besloten wordt uit te zien naar nieuwe missionarissen, waarmee rechtstreeks contacten kunnen worden onderhouden.

Een bestuurlijke tussenstap. In 1988 bestaat het bestuur uit Wil Wauben, voorzitter, André Filott, secretaris, Miel Vandewal, penningmeester, Wil Bocken, Marjo Bohnen, Jo Dullens, Mart Evers, Frans Fiddelers, Carla van Heel, Pierre Jennissen, Harie Omloo, Sef Penders, Lambert Spelthan en Mariet Ruijters. En niet te vergeten met oud-missionaris pastoor Verdurmen als adviseur. Het samenstellen van de Schakel komt voor het leeuwendeel voor rekening van Wil Wauben. Al het typewerk, het achter elkaar zetten van de artikelen, het inpassen van de advertenties: een enorm karwei waarmee Wil vaak tot in de kleine uurtjes bezig mee is. Jo Dullens levert de nodige literaire bijdragen. Het stencilen gebeurt door Lambert Spelthan, een arbeidsintensief karwei in vergelijking met de copyprinter, die in 1991 werd aangeschaft. Vergaren en nieten wordt gedaan door Tjeu en Fien Vossen. Secretaris en penningmeester hebben een eigen duidelijke taak, iedereen zorgt voor nieuws en eventuele overige kopij en het bezorgen en verzenden van de Schakel gebeurt ook door bestuursleden. Bestuurlijk loopt het allemaal goed maar met één cruciaal knelpunt : wat te doen bij onverwachte uitval Wil Wauben bij het samenstellen van de Schakel. Deze kwestie is door hem herhaaldelijk aan de orde gesteld tijdens de bestuursvergaderingen, terecht naar later zou blijken,evenwel zonder dat een afdoende oplossing werd gevonden.

In oktober 1991 kan een nieuw ontwerp van de voorpagina van de hand van Leo Meuffels meteen ieders goedkeuring wegdragen; deze pagina is nog steeds het fysieke gezicht van de Schakel. In 1993 worden de statuten gewijzigd naar aanleiding van de invoering van een nieuw Burgerlijk wetboek in 1992 en eveneens in 1993 wordt besloten om te stoppen met de persoonlijke adoptie op Haïti omdat dit daar niet meer bij te benen was. Ook pater Bohnen werd een dagje ouder; in een artikel van juni 1993 in de Limburger stond een foto van pater Bohnen met pater Damien Gijsbrechts en pater Olibrice Zucchi, zijn opvolgers. In april 1994 heeft een delegatie van de Schakel een gesprek met pater Bohnen en pater Gijsbrechts, afkomstig het onder Maastricht gelegen Belgische Kanne. De continuïteit in de informatievoorziening lijkt verzekerd.

De voorpagina van de Schakel van februari 1994 laat aan duidelijkheid niets te wensen over. De Schakel is er dankzij de steun en het vertrouwen van velen in geslaagd om meer dan fl. 1.000.000 ter beschikking te stellen aan de missiegebieden van onze missionarissen en hun opvolgers. Eind augustus 1994 wordt afscheid genomen van de ‘ grote ’ Verdurmen, een pastoor die van meet af aan de harten van de gelovigen in Dieteren had gewonnen en door zijn langjarig verblijf als missionaris in Brazilië voor De Schakel een directe vraagbaak was.

In november 1994 wordt met zuster Materna van de Liefdezusters van het Kostbaar Bloed in Koningsbosch van gedachten gewisseld over projecten op het terrein van de gezondheidszorg en het onderwijs en sociaalpastorale projecten in Indonesië. In mei 1995 wordt fl. 5.000 overgemaakt naar de zusters voor hun missie in Los Palos op Oost-Timor.
Begin 1996 is er een eerste contact met Achille Romani, priester van het bisdom Roermond en behorende tot de Gemeenschap Redemptor Hominis, die werkzaam is in een groot missiegebied in Kameroen. Dat is het begin van een stuk steunverlening aan de grote parochies van Mbangassina en Mbalmayo in Kameroen.

Een veel te vroeg afscheid

In de jaren 1995 en 1996 is de opkomst in de bestuursvergaderingen van De Schakel vaak beneden de maat. Heeft het iets te maken met het wegvallen van Dieterse missionarissen? De invulling van de functie van penningmeester verloopt moeizaam maar wordt uiteindelijk tot ieders tevredenheid opgelost. Ger Linssen neemt begin 1997 de administratie over en Leanne Smeets wordt in april 1998 penningmeester.
Door overlijden of terugtreden vermindert het aantal bestuursleden. Enkelen geven te kennen hun taak te beperken tot het rondbrengen van de Schakel.
Toch is voorzitter Wil Wauben in de jaarvergadering van juni 1998 tevreden. De Schakel heeft in boekjaar 36 een wezenlijke bijdrage geleverd aan het bevorderen van het gemeenschapsleven in Dieteren en met een totaal bedrag van ruim fl. 70.000 ook de missiegebieden behoorlijk gesteund. Er is een omslag gemaakt van louter Dieterse missionarissen naar externe werkers in ontwikkelingsgebieden ook al zal hun trekkracht achterblijven bij die van het eigen dorp. Alle vitale bestuursfuncties zijn goed ingevuld en ieder bestuurslid heeft een duidelijk takenpakket. Alleen de ondersteuning van de voorzitter is nog een probleem. Naarstig zoeken en interimoplossingen leiden ook in de jaren hierna niet tot het gewenste resultaat.

De steunverlening aan Haïti blijft nog een aantal jaren op een hoog niveau omdat het wegvallen van adoptieouders/donateurs ( vrijwel altijd door overlijden) in belangrijke mate gecompenseerd wordt doordat – tijdelijk- enkele andere geldbronnen bereid gevonden worden zich in te zetten voor de Kleine Schooltjes van pater Bohnen in Port-au-Prince, de hoofdstad van Haïti. In april 1997 waren er nog 182 schooltjes met ruim 28.000 leerlingen. Maar met het klimmen der jaren vermindert de vitaliteit van pater Bohnen, waardoor hij zijn gezicht steeds minder kan laten zien ( dat was vaak voldoende) en de trekkracht van de missie op Haïti ook vermindert.
In 2000 wordt besloten tot automatische incasso van het abonnementsgeld, een operatie die na een gedegen voorbereiding vrijwel probleemloos is verlopen. Tot en met boekjaar 40, dat eindigt op 30 april 2002, is maar liefst een bedrag van € 666.000 naar de missiegebieden gegaan. In de jaren 1996/2002 is het merendeel van de steun nog naar Haïti gegaan maar toch ook ruim fl. 93.000 naar Indonesië, Oost-Timor en Kameroen.

In mei 2001 wordt een geslaagde donateursavond gehouden met vertegenwoordigers van de missiegebieden Haïti, Kameroen en Indonesië/ Oost- Timor. Zo’n avond geeft allen, die zich bij De Schakel betrokken weten en zich voor haar doelstellingen inzetten, een stuk extra motivatie, zo blijkt uit ieders inzet hierna.

Kort na de jaarvergadering in juli 2002 begint voorzitter Wil Wauben te sukkelen met zijn gezondheid. Eerst lijkt het om een knieoperatie te gaan maar gaandeweg blijkt het toch ernstiger te zijn. In oktober 2002 moet hij voor het eerst in het ziekenhuis worden opgenomen en nog geen twee maanden later hebben we definitief afscheid van hem moeten nemen. Wil was ruim 36 jaar verbonden aan de Schakel.
Gedurende 33 jaar was Wil bestuurslid van de Schakel, waarvan de laatste 20 jaar voorzitter en gedurende 30 jaar was hij tevens hoofd en eindredacteur. Hij mocht maar 60 jaar worden.
Als verweesd blijven de zittende bestuursleden achter; hoe nu verder. De handen worden in elkaar geslagen; wat Wil zolang heeft gedragen, mag niet verloren gaan.
Extra assistentie wordt gevonden, meer inzet wordt getoond, taken worden herverdeeld, André Filott neemt het voorzitterschap van Wil Wauben over en wordt samen met Carla van Wegberg verantwoordelijk voor de redactie van De Schakel.
Een draaiboek voor het samenstellen van de Schakel wordt besproken en vastgesteld evenals een bijgesteld overzicht van functies en taken. In juni 2003 krijgt de Schakel voor het eerst een eigen mailadres.

Pater Bohnen komt te overlijden maar hij heeft tijdig in opvolging voorzien, zo was ieders overtuiging. Maar eind juni 2004 overlijdt pater Damien Gijsbrechts onverwacht aan een hartstilstand, maar 57 jaar oud. Een veel te vroeg overlijden en een groot gemis voor alle kinderen, leerkrachten en overig medewerkers van De Kleine Schooltjes van pater Bohnen op Haïti. En voor De Schakel, die het moet hebben van directe contacten met de missiegebieden, het wegvallen van een onmisbare schakel naar Haïti.

De recente geschiedenis van De Schakel

In ons vorig Contact hebben we onder meer melding gemaakt van het overlijden van Wil Wauben en van pater Damien Gijsbrechts. Ook pater Laurens Bohnen overlijdt in 2002 na een welbesteed priesterleven.
Het samenstellen van de Schakel is na het openen van een emailadres op naam van De Schakel weer een stuk eenvoudiger geworden omdat dit mailadres door meer personen geraadpleegd kon worden. Uitwisseling van kopij via diskettes behoort tot het verleden. Er wordt gesproken over vervanging van de copyprinter maar de aanschaf van een nieuwe kan worden uitgesteld tot september 2006.
In september 2003 worden we bijgepraat door Achille Romani over de situatie in zijn missiepost in Kameroen. In 2004 vinden een tweetal gesprekken plaats met zuster Materna, waarin we worden bijgepraat over het werk van de Liefdezusters van het Kostbaar Bloed in Indonesië en op Oost-Timor.
In 2003 wordt de bezorgroute van Sef Penders overgenomen door Els van Heel en begin 2004 neemt Betsy Fiddelers de bezorgroute over van haar man Frans.
Lei Hellebrekers schuift in bij het bezorgen van De Schakel in Susteren.
In april 2004 overlijdt oud pastoor Verdurmen, die vrijwel steeds de Schakelvergaderingen bijwoonde en als oud-missionaris het werk van De Schakel in alle opzichten steunde. Hij zal in de harten van veel parochianen blijven voortleven als een beminnelijk en wijs parochieherder.
Besloten wordt voortaan alle Schakelmedewerkers uit te nodigen voor de jaarvergadering en de notulen vooraf te mailen, zodat de bestuursvergaderingen nog efficiënter verlopen.
Er wordt een inventarisatie gemaakt van de huishoudens, die niet geabonneerd zijn op De Schakel en dat blijken er zoveel te zijn dat wordt besloten op al deze adressen met Kerstmis een Schakel te bezorgen met een aanmeldingsformulier, indien men besluit zich te abonneren. Het resultaat is teleurstellend. Kennelijk voelen zich heel wat inwoners niet betrokken bij het wel en wee van het dorp. Dat is jammer want je komt hier toch niet alleen om prettig te wonen. Het heeft waarschijnlijk te maken met de veranderende tijdsgeest, die van de steden overwaait naar de dorpen.
Op 1 juni 2005 overlijdt Jo Dullens, de éminence grise van De Schakel. Als medeoprichter, voorzitter en schrijver van tal van stukken is hij van onschatbare waarde geweest voor De Schakel.
In december 2005 verwisselt Frans Fiddelers, eveneens medeoprichter van De Schakel, het tijdelijke voor het eeuwige, niet veel later, in januari 2006, gevolgd door Sef Penders, zijn onafscheidelijke maat bij de carnavalsvereniging.
De steun aan de missiegebieden blijft doorgaan zij het vanaf mei 2002 op een financieel lager niveau. Daarin speelt ook het onverwachte overlijden in juni 2004 van pater Damien Gijsbrechts op Haïti en daarmee het wegvallen van onze directe contactpersoon aldaar een belangrijke rol. Pas in 2006 en 2007 worden de communicatielijnen met Haïti weer volledig hersteld na gesprekken met pater Zucchi en pater Boksebeld. In 2007 uit De Schakel in een brief aan B&W van de gemeente Echt-Susteren haar zorgen over de toekomst van Dieteren. Dat blijkt vooralsnog aan dovemansoren. In 2007 worden na 5 jaar de tarieven verhoogd; een volgende verhoging zal plaatsvinden in 2012. Eveneens in 2007 wordt het Schakelbestuur versterkt met een jonge kracht in de persoon van Marc Rooijen.
In 2008 wordt De Schakel aangemerkt als ANBI-instelling ( Algemeen Nut Beogende Instelling), hetgeen inhoudt dat giften aan De Schakel fiscaal aftrekbaar zijn en dat De Schakel deze giften belastingvrij kan ontvangen. In de augustusvergadering is pater Boksebeld te gast met informatie over de situatie op Haïti en bij De Kleine Schooltjes van pater Bohnen in het bijzonder. We laten hem niet met lege handen terugkeren naar Haïti.
Als eerbetoon aan Jo Dullens wordt in de septembervergadering de bundel `Literaire bijdragen van Jo Dullens aan De Schakel`aan geboden aan zijn echtgenote Tiny en familie. In het lettertype Book Antiqua, dat voortaan ook in De Schakel gebruikt wordt. Zo’n 120 exemplaren van deze bundel hebben nadien hun weg gevonden naar geïnteresseerden, waarvan heel wat van buiten Dieteren.

De jaren 2009-2011

Begin 2009 is een aanvang gemaakt met het project De geestelijkheid van Dieteren, het verzamelen en vastleggen van informatie in de vorm van een korte levensbeschrijving van de priesters, zusters en broeders, die ons dorp de laatste twee eeuwen heeft voortgebracht. Het betreft 22 personen, 17 priesters, 4 zusters en 1 broeder. Het verzamelen van informatie verliep niet altijd even gemakkelijk, zeker waar het ging om personen , die geboren zijn in de 19 eeuw en geen familie meer hebben in ons dorp. Nochtans is dit project recent ( september 2011) afgerond. In dit jubileumjaar zullen alle nog niet geplaatste levensbeschrijvingen in De Schakel worden opgenomen.
In mei 2009 krijgt de voorpagina een helblauwe kleur; dat is voor velen even wennen maar …. hij valt wel op tussen alle post – vooral reclame- , die onze brievenbussen te verstouwen krijgt. Dat geldt ook voor de kleur cerise, die vanaf oktober 2011 de kleur van de voorpagina vormt. In 2009 neemt Marc Rooijen de taak van Carla van Wegberg binnen de redactie over.
Eind 2009 komt er een noodkreet vanuit Haïti. Er is bijna geen voedsel en de huisvesting van de schoolgaande kinderen van de Kleine Schooltjes van pater Bohnen is zeer slecht. De Schakel besluit onmiddellijk $5.000 over te maken en een zelfde bedrag in het vooruitzicht te stellen. Wie had kunnen bevroeden dat Haïti goed twee maanden later getroffen zou worden door de ergste ramp uit de geschiedenis van het land. Een catastrofale aardbeving treft het land in januari 2010 met meer dan 200.000 doden, zeker zoveel gewonden en met name Port-au-Prince grotendeels in puin. We maken onmiddellijk $7.500 over bedoeld als noodhulp korte tijd later gevolgd door nog eens $5.500. De gemeente Echt- Susteren stelt € 1 per inwoner via De Schakel ter beschikking. Bij voortduring krijgen wij informatie over de situatie op Haïti, die we meteen doorgeven aan onze lezers. Ook in de herstelkosten van De Kleine Schooltjes van Pater Bohnen komt na verloop van tijd meer inzicht.
Er wordt veel geld ingezameld voor Haïti maar de besteding hiervan verloopt moeizaam; het zal dan ook nog vele jaren duren voordat de enorme schade aan gebouwen en infrastructuur hersteld zal zijn. Dat geldt hopelijk niet voor de Kleine Schooltjes van Pater Bohnen. Er wordt in elk geval gestaag gewerkt aan de wederopbouw hiervan. Begin oktober 2010 heeft de Schakel de hiervoor toegezegde € 40.000 overgemaakt. Dit bedrag is voor het grootste deel gefourneerd door de gemeente en De Mander uit Sittard.
In maart 2011 ontvangen we een verzoek om financiële steun vanuit Haïti voor de aanschaf van gereedschap voor een technische school om kansarme jongeren in staat te stellen een beroepsopleiding te volgen. De bijdrage van de parochie en van vocaal ensemble Sumadi hiervoor wordt aangevuld tot het gevraagde bedrag ad $6.420 en wordt ter beschikking gesteld.
In mei 2011, we zijn dan begonnen met de 50^e jaargang, verschijnt De Schakel met een voorpagina met een opdruk in goud. Ook de laatste Schakel van dit gouden jubileumjaar zal deze opdruk krijgen. Er wordt een jubileumcomité geformeerd dat zich buigt over de wijze waarop het gouden jubileum op passende wijze kan worden gevierd.
Besloten wordt een microproject van de Caritasgroep van Ypacarai (Paraguay) van de Gemeenschap Redemptor Hominis in Paraguay tot een bedrag van € 3.000 te financieren. Eveneens besluit het bestuur om een bedrag van $35.000 beschikbaar te houden voor de inrichting van het herbouwd scholencomplex ONAASH in Port-au- Prince op Haïti.
We zijn hiermee in het heden beland maar dat wil niet zeggen dat hiermee alles is gezegd over de historie van De Schakel. Alhoewel hier en daar uiteraard namen genoemd zijn van bestuursleden van De Schakel, met name van hen die gedurende vele jaren van grote betekenis zijn geweest voor De Schakel, is een veel groter aantal mensen betrokken geweest bij De Schakel. En dan is ook nog de financiële kant.
Hoeveel geld is er in die 50 jaar besteed aan missie- en ontwikkelingswerk en waar is dit naar toe gegaan. Dat bewaren wij voor volgende Schakels.

De mensen achter De Schakel

Missie- en ontwikkelingswerk en later ook bevordering van het gemeenschapsleven in Dieteren zijn de twee peilers geweest, waarop het werk van De Schakel steeds is gebaseerd. Maar om dit gedurende 50 jaar te realiseren hebben je bij voortduring bevlogen en enthousiaste mensen nodig. Die heeft De Schakel van meet af aan gehad, Van de oprichters van het missiecomité in 1962 ( Jo Dullens, Frans Fiddelers, Ton van Helden en meester S. Jessen met pastoor Flecken als geestelijk adviseur) tot de dag van vandaag. Een formeel bestuur kreeg De Schakel pas toen in mei 1974 besloten werd tot oprichting van Stichting De Schakel Dieteren; uitgetypte notulen zijn er pas vanaf mei 1982. Alles marcheerde ook zonder dit alles maar naarmate de bedragen, waarover De Schakel de beschikking kreeg, groter werden groeide de behoefte aan formalisering binnen een erkend juridisch kader.

Vanaf de oprichting in mei 1962 heeft De Schakel slechts drie voorzitters gehad. Jo Dullens was de eerste voorzitter tot juni 1982. Toen droeg hij de voorzittershamer over aan Wil Wauben, die deze functie vervulde tot zijn veel te vroege overlijden in december 2002. Vanaf januari 2002 is André Filott voorzitter.

Wie in het prille begin secretaris was, hebben wij niet met stelligheid kunnen vaststellen. In mei 1965 was dit Kees Janssen, opgevolgd door Wil Wauben, die dit bleef tot hij in juni 1982 voorzitter werd. Als secretaris werd hij opgevolgd door André Filott, die dit bleef totdat hij in januari 2002 voorzitter werd. Het secretariaat werd toen overgenomen door Marjo Bohnen met Mariet Linssen als notuliste.

In de beginperiode tot november 1971 was Ton van Helden penningmeester. Hij werd opgevolgd door André Filott, die deze functie vervulde tot september 1978 en op zijn beurt werd opgevolgd door Miel Vandewal. In september 1993 droeg deze het penningmeesterschap over aan Carla van Wegberg. Vanaf mei 1998 beheert Leanne Smeets de financiën van De Schakel terwijl de administratie vanaf 1997 wordt gevoerd door Ger Linssen.

Vanaf de oprichting heeft de Schakel 7 pastoors gehad, die als geestelijk adviseur functioneerden. Het waren achtereenvolgens de pastoors Flecken, Heggen, Jorritsma, Verdurmen, Widdershoven, Hoogland en momenteel pastoor Boon.

Behalve zij, die hierboven genoemd zijn als voorzitter, secretaris en penningmeester maakten, gerekend van de oprichting van Stichting De Schakel, deel van het bestuur uit Frans Fiddelers, Lambert Spelthan, Sef Penders, Mart Evers, Wil van de Bergh, Wil Bocken, Bèr Bogie, Pierre Jennissen en momenteel Harie Omloo, Mariet Linssen, Hans van den Oever en Marc Rooijen.

Van de zittende bestuursleden zet Harie Omloo zich al vanaf het begin in voor de Schakel, André Filott al 40 jaar, Marjo Bohnen al ruim 30 jaar en Mariet Linssen bijna 30 jaar. Samen met Hans van den Oever, Leanne Smeets en Marc Rooijen vormen zij een echte schakel in hun ( bestuurlijke) inzet voor De Schakel.

Uiteraard verrichten de bestuurders ook uitvoerende werkzaamheden maar zonder majeure steun van vele andere medewerkers komt er geen Schakel bij de lezers terecht. Wij realiseren ons dat navolgend overzicht waarschijnlijk niet volledig is maar willen u de namen van deze medewerkers niet onthouden: kapelaan Martens van Susteren, Sevère Jessen, Sjra van de Bergh, Gé Schreuders, Jo Meuffels, Har Mostard, Jo van Helden, Jo van Heel, Thei Pesgens, Ans van Helden, Sef Schulpen, Leontien Spee, Marcel Houben, Tjeu en Fien Vossen en Nelly Welters.
Dit brengt ons bij de huidige medewerkers Ger Linssen, Jessie van den Oever, Lily Rooijen, Trees Omloo, Lei Hellebrekers, Els van Heel en Betsie Fiddelers.

In de loop der jaren hebben wij afscheid moeten nemen van heel wat medewerkers, van sommigen veel te vroeg. De beloning voor hun soms majeure inzet hebben zij , zo menen wij te mogen stellen, al deels tijdens hun leven mogen ervaren. Enerzijds in de vorm van de grote bedragen, die De Schakel ter beschikking kon stellen aan de armen en minst bedeelden in missiegebieden, anderzijds in de vorm van het leesplezier, dat velen in de loop der jaren aan De Schakel hebben mogen beleven.
Wij voegen hier de oprechte wens aan toe dat hun beloning in het hiernamaals nog vele malen groter moge zijn.

De financiële ondersteuning door de Schakel

In de eerste aflevering van dit historisch overzicht hebben wij vermeld dat de ondersteuning vooral moreel was met de toezending van de Schakel. Ook werden er een 8 tal jaren kerstpakketten verstuurd. De verzending van deze kerstpakketten werd in 1970 beëindigd en vervangen door overboeking van een bedrag in contanten; de kerstpakketten kwamen ofwel niet ofwel slechts ten dele aan.
Bovendien werden de verzendkosten te duur. In februari 1965 ontvangt pater Jac van Helden een bijdrage van de Schakel van fl. 2.000,-- en in september 1967 krijgen de paters Leo en Willie Meuffels eveneens elk fl. 2.000,--. Vanaf 1971 krijgen Jac van Helden en Leo Meuffels jaarlijks grotere bijdragen dan het gebruikelijke kerstpakket in contanten; voor Jac van Helden kwam daar helaas een vroegtijdig einde aan door zijn overlijden in april 1974, slechts 45 jaar oud.

De financiële steun voor de missie in Addo in Ethiopië bleef in de jaren, dat pater Jac van Helden er werkte, nog beperkt. Pas 10 jaar na zijn dood met de actie voor de verpleegstersopleiding van Genetti in Ierland en aansluitend voor een kliniek in Addo kwam de financiële stroom goed op gang met als hoogtepunt 1987/1988, in welk jaar bijna fl. 97.000 beschikbaar werd gesteld. In totaal ging naar de missie in Addo en Dembidollo in Ethiopië een bedrag van omgerekend ruim € 93.000.

In juli 1984 moest pater Leo Meuffels zijn werk in Brazilië om gezondheidsredenen beëindigen. Met name in 1982 kon veel geld naar Brazilië gaan in het kader van de Actie voor het mager patertje. Maar evenals bij pater Jac van Helden werd de missie in Brazilië na zijn vertrek niet vergeten. Nog ruim 10 jaar na zijn vertrek bleven gelden naar zijn missie gaan. In totaal ging een bedrag van omgerekend bijna € 83.000 naar Brazilië.

In 1973 kwam pater Bohnen in beeld met zijn kleine schooltjes in Port-au-Prince op Haïti. Het jaar van het kind werd aangegrepen om te komen tot een persoonlijke adoptie om kinderen te verzekeren van onderwijs en voeding aan een van zijn schooltjes. Veel mensen in maar ook buiten Dieteren voelden zich hierdoor aangesproken; deze adoptieactie werd een doorslaand succes, dat ook zijn weerslag had op de giften voor de missie van pater Leo in Brazilië.
In 1993 kon pater Bohnen zijn opvolgers presenteren, pater Olibrice Zucchi en pater Damien Gijsbrechts. Deze laatste overleed onverwachts in juni 2004 en is nadien opgevolgd door pater Wim Boksebeld. Doordat pater Bohnen opvolgers heeft, is er continuïteit in de contacten en de informatievoorziening.
De persoon van pater Bohnen, de aard van zijn werk maar ook de grote problemen en rampen, waarmee Haïti geconfronteerd wordt, liggen ten grondslag aan de grote stroom donaties aan wat nu heet De Kleine Schooltjes van pater Bohnen in Port-au- Prince. Ruim € 573.000 is er tot dusverre naar toe gegaan. Een bedrag om stil van te worden.

Vanaf 1995/1996 is de Schakel ook het werk van Achille Romani in Kameroen en van de Liefdezusters van het Kostbaar Bloed in Indonesië en Oost-Timor gaan steunen.
Naar de parochies in Mbangassina en Mbalmayo in Kameroen is in totaal een bedrag van bijna € 53.000 gegaan.
De missieposten van de Liefdezusters van het Kostbaar Bloed in Indonesië en Oost- Timor ontvingen inmiddels ruim € 35.000 aan financiële steun.
Aan kleine projecten in andere landen werd een bedrag van bijna € 3.600 gegeven.

De totale steunverlening bereikte inmiddels het imposante bedrag van ruim € 841.000. Dat is een bedrag waar iedereen, die hieraan een bijdrage heeft geleverd, trots op mag zijn. Zo’n bedrag is geen druppel meer op een gloeiende plaat, hiermee is in de loop der jaren veel gedaan. Een recente voorbeeld van wat met een klein bedrag kan worden gedaan, treft u elders in dit blad aan.

Met recht mag gezegd worden dat Dieteren al 50 jaar een Gouden Schakel kent.

April 2012