Historie Boerenbond/Patronaat in Dieteren.
Historie van het oude Boerenbondgebouw in Dieteren.

Op de hoek Kampstraat-Mgr Lijnenstraat staat het voormalig gebouw van de boerenbond uit Dieteren. Tot omstreeks de zeventiger jaren van de vorige eeuw werd hier nog veevoer, kunstmest, zaadgoed en vaste brandstoffen(kolen) verhandeld. We duiken in de geschiedenis van dit pand, we vinden dan dat dit oorspronkelijk is gebouwd door de Dieterse afdeling van den Landbouwbond genaamd „St. Stephanus” als Magazijn en Patronaat. Deze Boerenbond in Dieteren is ontstaan in 1913 waarschijnlijk uit de plaatselijke afdeling van de Limburgse Landbouwbond. De plaatselijke afdeling van de Limburgse Landbouwbond bestond namelijk al langer, zo is deze bijvoorbeeld genoemd in het Ledenblad Land en Vee d.d. 9 april 1909 onder de Kring Sittard wordt ook Dieteren genoemd met 32 leden en Th. Penders als voorzitter en J. Meuffels als secretaris. De statuten en huishoudelijk reglement zijn goedgekeurd bij besluit van de algemene Vergadering van den 3 Febr 1913.


Detail van statuten uit 1913

Deze statuten en huishoudelijk reglement zijn als volgt ondertekend:
Gezien de geestelijk adviseur J.Ph. M. Grispen
De Voorzitter Fr. H. Fiddelers
De Onder Voorzitter H. Penders
J.M. Penders Secretaris Penningmeester
Q. Meuffels
Jean Damen
Blijkbaar wordt later 1914 als oprichtingsjaar genomen.

We beginnen onze tijdreis naar het gebouw met de voormalig eigenaar van het bewuste perceel en ontdekken dat er een connectie bestaat met de huidige gebruiker/eigenaar.
Eerst een kadastraal kaartje uit 1825 de percelen liggen alle in sectie F, let vooral op de nummers 478 en 486!
Merk ook op dat waar nu Kampstraat is er toen slechts een steeg was genaamd: Kercke Steeg. In het register van de wegen en voetpaden der gemeente Susteren uit 1903 wordt deze aangeduid als Kerk Voetpad.


Uitsnede kadasterkaartje 1825

Omstreeks 1903 verwerft Hendrikus Lambertus Merry 1866-1963 o.a. de percelen F 478 en 486. Deze Drik Merry was een bekend persoon in Dieteren en hij was ook de eerste Generaal bij Schutterij Sint Stephanus in Dieteren. Hij woonde in het huis aan de Kampstraat waar nu anno 2023 Herman Kelleners woont.


“Drik” Merry als Generaal van schutterij St. Stephanus.

Rond het jaar 1922 worden de percelen opgedeeld en verkocht. Een gedeelte komt daarbij in eigendom bij Landbouwbond „Sint Stephanus” en krijgt dan het nummer F 2386, zie kadasterkaartje uit die tijd.


Uitsnede kadasterkaartje 1924

De Boerenbond Dieteren heeft dan een goedgekeurde bouwvergunning en gaat over tot de bouw van Patronaatzaal en Magazijn. Op de tekening zien we overigens ook een Beugelbaan en Kegelbaan!


Bouwvergunning.


Plan bouw Boerenbond inclusief Patronaat, Beugelbaan en Kegelbaan.


Detail van het plan.

Van mijn vader had ik wel eens vernomen over patronaat en beugelbaan. Ook zien we rond die tijd veel artikelen in de krant over activiteiten in de patronaatzaal zoals: vergaderingen en filmvertoningen etc..


Jonge Boeren Dieteren, bron: De Limburger 10 april 1926.


Afscheid van pastoor Bemelmans, bron: De Limburger 20 augustus 1927.


Vergadering Burgerwacht, bron: De Limburger 13 september 1927.


Vergadering Boerenbond, bron: Limburgs Dagblad 23 maart 1928.


Vertoning Flores Film, bron: De Limburger 6 december 1928.


Uitbetaling vergoeding, bron: De Limburger 6 oktober 1931. (volgens mijn gegevens zou deze hoogspanningslijn in 1928 zijn aangelegd).


Bijeenkomst Landbouwersbelangen, bron: De Limburger 22 oktober 1931.


Tentoonstelling Boerinnenbond, bron: De Limburger 20 december 1940.

In 1927 wordt de tenaamstelling en de statuten van de Boerenbond bij Koninklijk Besluit gewijzigd getuige deze brief namens Koningin Wilhelmina.


Uitreksel Koninklijk Besluit uit 1927.

In 1934 vindt er nog een uitbreiding plaats met een extra magazijn. Door oorlogshandelingen blijkt het gedeelte van de patronaatzaal in puin te liggen en wordt dit afgebroken en uiteindelijk wordt hier de Mgr. Lijnenstraat aangelegd tussen Zilstraat en Kampstraat.

In de bestuursvergadering begin 1960 is een van de agendapunten Landbouwpolitiek en E.E.G. en werd o.a. het volgende besproken:
De omzetten bedragen momenteel ruim 1 miljoen kg. Naar mening van het bestuur kan deze niet meer stijgen, omdat de veebezetting op de bedrijven gering is.
Het gemiddelde aantal varkens op de bedrijven is 5 à 6 stuks. De meeste bedrijven houden minder dan 100 kippen, in totaal zijn er minder dan 4.000 kippen. Dieteren heeft 750 inwoners. Er zijn ongeveer 40 boerenbedrijven. Binnen 10 jaar loopt het aantal boerenbedrijven tot ongeveer de helft terug, omdat er geen bedrijfsopvolgers zijn. Het bestuur is van mening, dat de boeren van Dieteren wat de bedrijfsvoering betreft achter zijn. Het areaal dat de boeren van Dieteren bewerken is 298 H.A. bouw- en weiland en 12 H.A. boomgaard.
Er zijn:
 3 bedrijven van 0 - 1 H.A.
10 bedrijven van 1- 5 H.A.
20 bedrijven van 5-10 H.A.
 5 bedrijven van 10-15 H.A.
 2 bedrijven van 15-20 H.A.
 2 bedrijven boven 20 H.A.


Uitsnede kadasterkaartje 1960.


Uitsnede kadasterkaartje 1964(links) en 1975(rechts).

Het resterende gebouw blijft in gebruik als magazijn van de Boerenbond Dieteren.
In 1964 bestaat de Boerenbond Dieteren 50 jaar en dit wordt feestelijk herdacht. Onderstaand een foto die toen gemaakt werd met de aanwezige leden.


Groepsfoto van aanwezige leden Boerenbond in juli 1964

In 1970 vind er een fusie plaats met de Boerenbond in Roosteren. De lokatie Dieteren blijft dan nog een aantal jaar open totdat er een verdere fusie plaatsvindt tot Boerenbond Swentibold en wordt het gebouw aan de Kampstraat verkocht. Het gaat dan over in handen van Dhr. in het Panhuis en kort daarna naar de Familie Losberg-Hoorens. Het gebouw wordt nu gebruikt door zoon Hans Losberg die een achterkleinzoon is van eerstgenoemde Hendrikus Lambertus (Drik) Merry.


Gebouw in 1984 als u goed kijkt ziet u dat de weegbrug er nog is. Met dank aan: Hans Losberg


Gebouw in 2021.


Weegbriefje, stille getuige uit het verleden van de Boerenbond in Dieteren. Met dank aan: Hans Losberg


Briefhoofd van LLTB afdeling Dieteren in 1969.








Heeft U een suggestie of opmerking, mail naar info@deetere.nl